Δευτέρα 15 Αυγούστου 2011

Δεκαπενταύγουστος. Κατάνυξη (not).

Το είπα και το πρωί. Άλλη μια φορά να διαβάσω ή να ακούσω τη λέξη κατάνυξη σήμερα, θα πάω στην Παναγία την Αλμυρή στο Ηράκλειο της Κρήτης, με τα γόνατα. Όλοι όσοι γράφουν "Με κατάνυξη, λαμπρότητα, μεγαλοπρέπεια και συγκίνηση εορτάσθηκε η Κοίμηση της Θεοτόκου", σε όποιο κανάλι, ειδησεογραφικό portal, εφημερίδα, ραδιόφωνο κι αν ανοίξεις, γιατί το κάνουν; Η λέξη αυτή έχει βρει τη θέση της στα top 5 της ξύλινης γλώσσας που σχετίζονται με τις μεγάλες εορτές της Χριστιανοσύνης. Μετά πέφτει το ρεπορτάζ με τους πολιτικούς και το παπαδαριό. Όταν τελειώσει λοιπόν με το καλό το ρεπορτάζ, η μικρή πιθανότητα που υπήρχε για έναν νέο ή/και σκεπτόμενο άνθρωπο, όχι θρήσκο, να συμμετάσχει σε αυτές τις εκδηλώσεις, μόλις έχει φύγει απ' το παράθυρο, από ψηλό όροφο κατά προτίμηση.

Όλη αυτή η υποκρισία της πολιτικής ηγεσίας να συνεχίζει να φιλάει χέρια παπάδων είτε πιστεύει είτε όχι ώστε να έχει με το μέρος της εκείνο το κομμάτι του εκλογικού σώματος που είτε νηστεύει 40 μέρες το Πάσχα είτε ντύνεται σαν τη λατέρνα και πάει στην εκκλησία ξυπνώντας τα παιδάκια του κατακαλόκαιρο και πηγαίνοντας τα να κοινωνήσουν με το έτσι θέλω, από το κουτάλι που έχει μεταλάβει το μισό χωριό, με βγάζει από τα ρούχα μου. Και ευτυχώς που κάνει ζέστη και δεν θα κρυώσω. 

Η Παναγιά η Βρεφοκρατούσα, Jean Fouquet, 1450.


Ερχόμαστε το λοιπόν πίσω στην πληγή της ημέρας. Η κατάνυξη. Ετυμολογικά, η λέξη προέρχεται από το κατανύττω, ήτοι πληγώνω, σκίζω. Στην πράξη, στα θρησκευτικά κείμενα όμως έχει και άλλη έννοια. Τι σημαίνει λοιπόν; Κατάνυξη είναι η συναίσθηση αμαρτωλότητας, και η μεγάλη λύπη την οποία υποτίθεται πως νοιώθει ο χριστιανός, η οποία και συνεπάγεται διάθεση για μετάνοια. Σε άλλα χωρία ερμηνεύεται ως ταπεινότητα, άλλοτε ως ακηδία (έλλειψη όρεξης για οποιοδήποτε πνευματικό έργο), πνευματική ύπνωση, νάρκωση, ηθική πώρωση. Η κατάνυξη φέρνει λοιπόν τον άνθρωπο  ενώπιον της αμαρτωλής του κατάστασης προϋποθέτοντας την ύπαρξη ταπεινότητος και του να μη ζει κανείς με πολυτέλεια, να μην είναι μαλθακός ηθικά. Τότε η κατάνυξη θα φέρει δάκρυα και διάθεση για μετάνοια.

Μετά από αυτό, νομίζω θα συμφωνήσετε ότι η κατάνυξη ως έννοια δεν απαντάται πραγματικά σε κάνένα ρεπορτάζ, κανένα άρθρο, καμια δήλωση της ηγεσίας του τόπου, πόσο μάλλον στον λόγο των παπάδων οι οποίοι μόλις προχθές έθαψαν νύχτα 6 συνανθρώπους μας σε παράνομο νεκροταφείο για να κλείσουνε καινούρια business στη Γλυφάδα.

Γι' αυτό, από μένα μόνο ευχές στους εορτάζοντες της ημέρας κι όποιος πιστεύει ή και όχι, να τον φωτίσει η Παναγία. Μεγάλη η Χάρη Της.

1 σχόλιο: