Θυμάμαι το 1996, καλοκαίρι, το πρώτο μου ταξίδι στο εξωτερικό. Σουηδία, με ένα πρόγραμμα παγκόσμιων camps, με παιδάκια από όλο τον κόσμο, για παιδάκια από όλο τον κόσμο. Μια ηλικία όλα. Παιδάκι από Γερμανία, Βραζιλία, Ισλανδία, Γαλλία, Αίγυπτο, Αμερική, Νορβηγία, από εμάς, την Ελλάδα και φυσικά τη χώρα που μας φιλοξένησε, τη Σουηδία. Το Linköping είναι μια πόλη 104.232 κατοίκων, 30.000 περίπου λιγότερων από τη Λάρισα. 4 παιδάκια ανά χώρα η αποστολή κι ένας αρχηγός. 6 παιδιά 16 χρονών για να λειτουργούν ηλικιακά ως συνδετικοί κρίκοι, μεταξύ των 11-12χρονων και των αρχηγών. Η Ελληνική αποστολή ήταν ελλειπής, τι πρωτότυπο. 2 κοριτσάκια κι ένα αγοράκι.
Οι 6 Σουηδοί που ήταν το προσωπικό του camp, επέλεξαν τις εγκαταστάσεις ενός Δημοσίου σχολείου λίγο έξω από την πόλη. Όλα ήταν καταπράσινα, μεγάλα γήπεδα ποδοσφαίρου, γήπεδα τένις, στίβος και σε απόσταση αναπνοής μια λίμνη, παράδεισος. Το σχολείο σύγχρονο, πεντακάθαρο. Με θυμάμαι να κοιτάξω τον μαγνητικό πίνακα της τάξης όλο θαυμασμό. Και γράφεις, και κολλάς πράγματα. Φοβερό. Είπαμε, 1996. Από το δικό μου κτίριο με τα συστεγαζόμενα Δημοτικά, Νηπιαγωγεία, το Γυμνάσιο και το Ειδικό σχολείο, διπλοβάρδιες εννοείται, ήταν ένα σοκ.
Οι τάξεις χρησίμευαν ως υπνοδωμάτια, είχαν απομακρυνθεί τα θρανία και κοιμόμασταν χωριστά τα αγόρια από τα κορίτσια, ανάμεικτες οι χώρες. Πολύ όμορφα. Επίσης, λόγω γεωγραφικού πλάτους, δεν πολυνύχτωνε. Είχαμε λοιπόν πολύ σκούρες κουρτίνες και στόρια. Συσκότισις και ύπνο. Τα μεσογειακά μου μάτια όμως δεν έκλειναν το ίδιο εύκολα, αν συνηθίσεις στο πισσοσκόταδο, δεν σε παίρνει ο ύπνος πολύ εύκολα. Και τι να κάνεις; Μα τι άλλο; Θα διαβάσεις! Έλα που δεν είχα και τίποτε φοβερό μαζί μου να διαβάσω. Σηκώθηκα από το κρεβάτι, έβαλα παντοφλίτσες και πήγα στη βιβλιοθήκη εντός της τάξεως. Τέντωσα τα δάχτυλα των ποδιών, να φτάνω. Τι να δω; Αναγνωστικό πρώτης Δημοτικού, δευτέρας Δημοτικού, τρίτης Δημοτικού, Γραμματική, Μαθηματικά, Γεωγραφία, της Παναγιάς τα μάτια.
Όχι μια κόπια, αλλά καμία 20αριά αντίγραφα το κάθε ένα. Χαμογέλασα και κατέβασα το βιβλίο της πρώτης τάξης. Άρχισα να διαβάζω με μανία. Πήγα κοντά στο παράθυρο, μέχρι τις 3 το πρωί ήταν σαν απόγευμα έξω, οπότε έβλεπα μια χαρά. Τα βιβλία δεν ήταν mint, καινούρια, αλλά ούτε κακομεταχειρησμένα. Την άλλη μέρα, πήγα στην Kia και την Karin, και τις ρώτησα γιατί τα παιδάκια δεν παίρνουν μαζί τους τα βιβλία όταν τελειώσει το διδακτικό έτος. “Μα, τα βιβλία πάντοτε μένουν στο σχολείο. Ο κάθε μαθητής είναι υπεύθυνος να κρατά τα βιβλία στην καλύτερη δυνατή κατάσταση. Τελειώνει το διδακτικό έτος και το βιβλίο επιστρέφεται στο σχολείο, με ευθύνη του μαθητή”, απάντησαν.
Τότε ήρθε στο μυαλό μου το βιβλίο της Ιστορίας, το οποίο παρά το ντύσιμο που του είχα κάνει είχε κοπεί σε τεύχη, όχι επίτηδες. Τα βιβλία του ΟΕΔΒ πάντα έσπαγαν στη ράχη τους, σαν πρόχειρα μπλοκ Α4 αν ήταν από κάποιες σελίδες και επάνω. Τα έντυνες δεν τα έντυνες, τα πρόσεχες δεν τα πρόσεχες, κάποια ήταν καταδικασμένα απ’ την αρχή. Τα βιβλία του σχολείου στη Σουηδία έμοιαζαν 2-3 ετών. Και ήταν καθαρά, δεν ήταν τσαλακωμένα, δεν ήταν σκισμένα. Μάθαμε δηλαδή παραπάνω από 3 παιδάκια την προσωπική αντωνυμία από αυτό το ένα αντίγραφο. Jag, du, han/he, vi, ni, de.
Και τα θυμάμαι ακόμα και σήμερα. Καλύτερη ποιότητα, ήταν ραμμένα τα βιβλία, βιβλιοδεσία κανονική, με κόλλα βέβαια στη ράχη, αλλά κανένα δεν ήτανε σκισμένο, ούτε σε κομμάτια. Τα πρόσεξα σαν κόρη οφθαλμού. Τα καταβρόχθισα τις 4 εβδομάδες που μέναμε στο Vibraskolan. Σ’ αυτό το σχολείο, στην Σουηδική Λάρισα, σ’ αυτό το Δημόσιο σχολείο, με το μεγάλο και πεντακάθαρο γυμναστήριο, τα πεντακάθαρα ντους, την τραπεζαρία και την κουζίνα που ντρέπεσαι να πατήσεις, το κτίριο που δεν διανοείτο μαθητής ή εξωσχολικός να γράψει “Βρασίδα σ’ αγαπώ”, ή “Vrasidas jag älskar dig”, αν προτιμάτε. Δεν είναι τόσο εύηχο σαν το δικό μας, αλλά τι να κάνεις, έτσι το λένε οι άνθρωποι.
Και εκτός από την θαυμαστή υποδομή και τις κούπες με το logo του Δημοσίου σχολείου, ναι ναι, το κάθε σχολείο είχε κάτι σαν “εταιρική ταυτότητα”, είχαν και βιβλία. Και για το περσινό και για το φετινό διδακτικό έτος, αλλά και για μένα που έτυχε να βρεθώ και να φιλοξενηθώ εκεί. Στη Λάρισα. Που το σχολείο δίνει την ευκαιρία στους μαθητές να συζητούν με τους δασκάλους δυνατότητες εξατομίκευσης της εκπαίδευσης, με ένα εκπαιδευτικό σύστημα που σπρώχνει το μαθητή να προτείνει τι παραπάνω θα ήθελε να διδαχτεί και πως. Δεν κάνουν τα μαθηματικά επιπέδου που κάνουμε εμείς, ναι, το επίπεδο μας στις θετικές επιστήμες στο Λύκειο θεωρείται υψηλό για τις σκανδιναβικές χώρες. Δεν βοηθά 100% τους προικισμένους μαθητές ως σύστημα, αλλά οι Σουηδοί προτιμούν να είναι το σύστημα πιο κοντά στα παιδιά που δεν θα λάβουν επιπλέον βοήθεια από το σπίτι για να διαβάσουν. Αυτό όμως είναι άλλο θέμα.
Δεν ζητώ να κάνουμε άλλο ένα κακό copy – paste από ένα ξένο εκπαιδευτικό σύστημα. Κάθε άλλο. Γιατί όμως δεν δοκιμάζουμε ένα άλλο σύστημα παροχής δωρεάν σχολικών βιβλίων, με υποχρέωση των μαθητών να τα επιστρέφουν; Από τα χρήματα που θα εξοικονομήσει το κράτος θα μπορέσει να βελτιώσει ίσως την υποδομή, να προσλαμβάνει όσους δασκάλους χρειάζονται πραγματικά και το πιο βασικό, κανένα παιδί δεν θα θεωρεί πια δικαίωμα να σκίζει και να καίει τα βιβλία του έξω από το σχολείο μόλις τελειώσουν οι εξετάσεις. Ντρέπομαι πραγματικά όταν αντικρίζω απόσπασμα από θεώρημα ή σκισμένη πειραματική διάταξη από βιβλία Φυσικής, τη μισή 3η κλίση από τη Γραμματική των Αρχαίων Ελληνικών. Γιατί τότε θυμάμαι την Kia να με εξετάζει, καθισμένη στο πεζούλι με τον Mattias, που ήταν καθηγητής Ιστορίας σε σχολείο.
-Irene, kommer du från Sverige?
-Nej, jag kommer inte från Sverige.
-Varifrån kommer du?
-Jag kommer från Grekland.
-Μycket bra!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου